Trenddossier

Wij Nederlanders zijn gek op fietsen, dat blijkt uit cijfers en feiten. We duiken er even in:

• Ons land telt ruim 23 miljoen fietsen (waarvan zo’n 3,4 miljoen e-bikes). Dat is 1,3 fiets per inwoner. 

• In 2022 maakten Nederlanders 4,8 miljard ritten met de fiets en trapten 18,2 miljard kilometer. Dit komt neer op drie kilometer per Nederlander per dag (CBS).

• 70-Plussers leggen de grootste afstanden af.

• Maar liefst 55% van de afstanden werd in 2022 op de e-bike gereden. De verwachting van het CBS is dat dit alleen maar toeneemt.

• De inwoners van Leiden, Groningen en Zwolle fietsen relatief gezien het vaakst.

In zo’n tweewielerland is het niet vreemd dat er allerlei trends spelen op fietsgebied. Dit zijn de fietstrends van 2024:

De longtail e-bike is een elektrische fiets met een extra lang frame. Daardoor is ook de bagagedrager langer, waardoor je extra veel bagage of tot wel drie kinderen kunt meenemen. Handig! De longtail is daarmee steeds vaker het alternatief voor de reguliere bakfiets.

Wist je trouwens dat Brussel de longtail hoofdstad is en dat deze stad deze fiets al 10 jaar omarmt?

Weten welke e-bike het beste bij je past? Maak dan gebruik van de e-bike keuzehulp.

We fietsen wat af in eigen land, ook tijdens de vakanties. Uit het Kennisrapport Recreatief fietsen 2023 van Stichting Landelijk Fietsplatform blijkt dat recreatief fietsen al jaren in de lift zit: we fietsen vaker, langer én steeds verder. 

De meest recente cijfers noteren 5,4 miljoen fietsstandplaatsvakanties in Nederland (fietstochten vanuit één vaste standplaats) en 1,9 miljoen fietstrektochten (met verschillende overnachtingsadressen). We gaven daarbij in totaal  € 942.000.000 uit. 

De meest populaire provincies voor standplaatsvakanties (fiesttochten vanuit één vaste standplaats) zijn Gelderland, Drenthe en Overijssel. Fietstrektochtvakanties worden het meest gereden in Gelderland, Overijssel en Noord-Holland. 

Maar ook georganiseerde fietsreizen in het buitenland zijn in trek: ANWB Reizen zag in 2023 een sterke toename van het aantal boekingen voor met name Duitsland en Oostenrijk.

Gravelbiken of ‘gravellen’ is toeren door de natuur op een racefiets, maar dan op een met extra brede banden. De sport komt uit Amerika en wint sinds de coronaperiode ook in Nederland rap aan populariteit. 

Gravelbiken is minder technisch dan mountainbiken, en minder prestatiegericht dan ‘klassiek’ racefietsen. Gewoon met een paar vrienden lekker over grind-, gruis- of gravelpaden fietsen en onderweg genieten van het uitzicht en elkaars verhalen.

In 2023 zagen we een verschuiving van de traditionele naar de hippe fietshelm. Je hoeft anno 2024 echt niet meer met een pispot op je hoofd door de stad, maar kunt kiezen uit prachtige designhelmen.

Wist je dat fietsen met een helm op de kans op hersenletsel bij een ongeluk met wel 60% verlaagt? Gelukkig wint de fietshelm steeds meer terrein in het straatbeeld. In 2023 nam de verkoop ervan bij de ANWB flink toe.

‘We verkochten er 65.000’, weet marketeer Suzanne Buijtelaar, ‘dat is 250% meer dan het jaar ervoor. Het betekent dat 65.000 mensen veiliger rondfietsen, daar zijn we heel blij mee!’

Wat is dat nou precies, een snelfietsroute?

ANWB vraagt het aan Bo Bos, snelfietsroutemakelaar en mobiliteitsadviseur. 

Met steeds meer files dringt de vraag zich op: waarom gaan niet veel meer mensen fietsen naar hun werk? 

De Rijksoverheid zet in op een fietsvriendelijker Nederland. Gemiddeld is de auto bij Nederlanders bij een afstand van 3,7 kilometer of meer populairder dan de fiets. Dat terwijl de fiets zoveel voordelen biedt ten opzichte van de auto.

Het demissionaire kabinet sprak met het Nationaal Toekomstbeeld Fiets in 2022 de ambitie uit om begin 2025 100.000 extra fietsforensen te hebben in Nederland. Provincies en gemeenten zijn bezig om speciale fietsroutes voor langere afstanden, bijvoorbeeld tussen steden, te ontwikkelen: snelfietsroutes. Zo kunnen forenzen snel en veilig fietsen naar en van het werk.

Fietsen worden steeds slimmer dankzij Internet of Things (IoT). Zo worden ze bijvoorbeeld uitgerust met ‘track & trace’- systemen die het mogelijk maken de fiets op te sporen als hij gestolen wordt. Maar denk ook aan navigatie, diefstalpreventie en zelfs gezondheidsmonitoring. IoT geeft daarnaast steden inzicht in data voor bijvoorbeeld een betere fietsinfrastructuur en veiligheid.

Er zijn veel ontwikkelingen rondom de ‘smart e-bike’. Zoals waarschuwingssystemen die een lichte trilling in het stuur geven bij obstakels op de weg en assistentietechnieken zoals ABS die het stuur rechthouden als je dreigt te vallen. En cruise control, waar onder andere de Twentse universiteit en de TU Delft aan werken samen met TNO en diverse grote fiets(onderdelen)merken. 

Het is niet bepaald een leuke trend, maar er worden in Nederland jaarlijks zo’n half miljoen fietsen gestolen. En dat aantal neemt toe, vooral e-bikes zijn gewild. 

In een recente enquête van de ANWB onder haar leden over fietsdiefstal, zegt ruim 30% van de ondervraagden de e-bike vaker thuis te laten uit angst voor diefstal. Bij gewone fietsen is dat 16%. Vooral als de fiets niet veilig gestald of goed vastgezet kan worden is dat een reden om ‘m dan maar thuis te laten. 

Om zichzelf te wapenen tegen diefstal zet 54% van de respondenten zijn of haar e-bike vast met twee sloten. Meer dan de helft doet dit aan een niet-verplaatsbaar object of in een stalling. 

Grote steden hotspots diefstal

De grootste vier gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag) zijn dé hotspots voor fietsendiefstal, met Amsterdam op nummer één. Risicovolle locaties zijn met name stations, supermarkten en recreatiegebieden.

Fietsdiefstal heeft helaas ook z’n weerslag op de verzekeringspremies. Daarom verandert er in 2024 het een en ander aan de fietsverzekeringen van de ANWB.

• Om diefstal te helpen voorkomen, geldt vanaf 1 maart 2024 een tweede slot verplichting voor alle e-bikes. Dit tweede slot moet minimaal ART2 goedgekeurd zijn (net als het eerste slot). Daarnaast geldt een eigen risico van 5% van het verzekerde bedrag bij diefstal.

• Om fietsen te kunnen opsporen na diefstal is track & trace een goed middel. De ANWB is één van de initiatiefnemers van het keurmerk Elektronische Beveiligingssystemen voor Tweewielers van Kiwa. De track & tracesystemen van fabrikanten die hun product volgens dit keurmerk gecertificeerd willen hebben, moeten aan strenge voorwaarden voldoen. Vanaf 1 juni 2024 geldt voor alle fietsen vanaf € 4.500 dat alleen een gecertificeerd track & trace-systeem mag worden gebruikt.

• Voortaan krijg je na diefstal gedurende de eerste drie jaar de gehele aanschafwaarde van de fiets terug. Dat was vijf jaar. In de jaren daarna is er sprake van afschrijving (vierde jaar 75%, vijfde jaar 60%, zesde jaar 50% en de jaren daarna 25%).